COVID-19 başta olmak üzere, idrarda normalde olmaması gereken maddelerin atılımı ile seyreden hastalıkların ön tanı ve klinik takibinde kullanılan, idrarın köpürmesi ile gerçekleşen ve bu nedenle “köpük testi” olarak tanımlanan özel bir idrar testidir.
Virüsler; kendilerine ait genetik yapılar, protein yapılar ve bu protein yapıların alt dizilimleri olan amino asit yapılar içeren, sadece mikroskop ile görülebilen enfeksiyon etkenleridir. Covid-19 hastalığına sebep olan virüs (Sars Cov-2 ) de kendine ait bir genetik yapısı, protein ve amino asit yapıları olan bir RNA virüsüdür.
Sars Cov-2 vücuda girer girmez hızla çoğalır. Bu esnada henüz klinik semptomlar, akciğer bulguları oluşmadan, vücutta metabolik ve kimyasal bazı değişiklikler oluşturmaya başlar. Bu değişikliklerin bir kısmı kan, idrar vb. testler ile takip edilebilir.
Vücuttaki virüs yükü arttıkça virüse ait yapılar, virüse ait yapılara ait metabolitler ve virüsün dolaylı olarak sebep olduğu sorunlara bağlı olarak oluşan bazı maddeler idrar ile de atılmaya başlar. Atılım hızı virüsün enfeksiyon yeteneği, bireye bulaşan virüsün sayısı, kişinin immün sisteminin gücü, kişinin metabolizması ve sahip olduğu diğer hastalıkları ile doğrudan alakalıdır.
Foaming test içerisinde bulunan ve laboratuvarda özel olarak hazırlanan reaktan (MSK), hem virüse ait bazı maddelerle ve bu maddelere ait metabolitlerle hem de virüsün ikincil olarak sebep olduğu, idrarda normalde olmaması gereken bazı maddelerle reaksiyona girer ve test tüpünün içerisinde bulunan numune idrar köpürür. Köpürme oranı vücuttaki virüs yükü ile doğru orantılı olarak artar. Virüs yükü az olan kişilerde daha az köpük, daha fazla olan kişilerde ise daha fazla köpük oluşur.
COVID-19 tanısı konmuş olan hastalarda ve COVID-19 geçirmemiş sağlıklı bireylerde yapılan laboratuvar çalışmalarında elde edilen veriler sonucunda, test tüpü üzerinde bir renk skalası meydana getirilmiştir. Foaming test sonuçları bu renk skalasına göre değerlendirilir.
* Dikkat: SARS Cov-2 ‘ye ait maddeler ve metabolitleri, bireyin metabolizması ve enfeksiyonun şiddetine göre İdrardan atılacağı için özellikle şiddetli olmayan vakalarda, idrarda günün her saati aynı konsantrasyonda bulunmayabilir. Bu nedenle test yapacak bireyler için en ideal numune, mesanelerinde en az 1 saat beklemiş olan idrardır. Bu örneğin sabah kalktıktan sonra verilecek 2.idrar olabilir. Fiziksel olarak ağır işlerle uğraşan bireylerde ise idrar numunesi en az 6 saatlik dinlenme sürecinden sonra alınmalıdır. Alınan idrar numunesi dinlenme sürecinde yapılan ilk idrar olmamalıdır. Gebelerde test yapılırken idrarla atılan ve normalde olmaması gereken maddelerin varlığı mutlaka ekarte edilmelidir. Sonda takılı bireylerin idrar numuneleri ise, sondaya ait torba ve hortum tamamen boşaltıldıktan sonra gelen ilk idrardan alınmalıdır. İdrar sondasından alınan numunelerde yanlışlıkla sondanın su içeren balon tüp kısmından alınmamasına özen gösterilmelidir. Sonda değiştirilmesi söz konusu değilse mevcut idrar torbasındaki idrar çok iyi bir şekilde karıştırılarak numune alınmalıdır. Cinsel ilişkiyi takiben yapılacak ilk idrar test için kullanılmamalıdır.
** Dikkat: Tüp içerisinde bulunan vakumun etkisi ile idrar kabı içerisindeki numune, test tüpü içerisine dolmaya başlar. İdrarın tüp üzerinde bulunan siyah çizgi hizasına tam olarak gelip gelmediği mutlaka kontrol edilmelidir. Tüp içerisindeki vakum, testin kullanıldığı yerdeki rakım nedeni ile nadiren de olsa idrar miktarının siyah çizginin altında veya üstünde olmasına sebep olabilir.Böyle bir durumda; Test tüpü kapak kısmı altta kalacak şekilde dik konuma getirilmeli, eğer test tüpü içerisindeki idrar seviyesi siyah çizginin üzerinde ise Foaming Test kutusunda yer alan enjektör ile test tüpü içerisindeki idrar seviyesi siyah çizgiye gelene kadar bir miktar idrar çekilmelidir. Eğer test tüpü içerisindeki idrarın seviyesi siyah çizginin altında ise de yine enjektör vasıtası ile idrar kabından bir miktar idrar alınarak test tüpü içerisindeki idrar miktarı siyah çizgiye gelene kadar idrar eklenmelidir. Test tüpünün kapak kısmındaki plastik çukur alan enjektör iğnesinin batırılacağı alandır. Bu işlem yapıldıktan sonra test yapılmaya devam edilebilir.
